قربانیان عرفان‌های نوپدید
دکتر همتی، استاد دانشکده روابط‌بین‌الملل وزارت امور خارجه، در توضیح «عرفان‌های نوظهور» آنها را «معنویت‌های بی‌خدا» خواند و دلیل پیدایش آن در اروپا را چنین ریشه‌یابی کرد: «بعد از جنگ‌های جهانی اول و دوم، جوامع اروپایی، از سویی در پی بحران‌زدگی شدید در اثر بیکاری، از دست دادن خانواده، فقر، یأس و پوچی و از سوی دیگر، به دلیل ناکارآمدی فرهنگ کلیسا و کساد آن، به پوچ‌گرایی (نیهیلیسم) گراییدند. در چنین شرایطی بود که عرفان‌های نوپدید ایجاد شد. پروفسور بارکر، جامعه‌شناس عرفان پژوه، در یکی از کتاب‌های خود اعتراف کرده است که عرفان‌های نوپدید در واقع عرفان‌های سکولار هستند. او میگوید: پس از جنگ‌های جهانی بیش از 8600 فرقه شبه عرفانی در کشور آمریکا ایجاد شد.»
دکتر همتی افزود: بخشی از آسیب‌های روحی مردم در آن زمان با قرص‌ها و داروهای خلسه‌آور به آرامش ظاهری می‌رسید و با جعل عرفان‌ها سعی در جبران برخی دیگر از ضعف‌ها و آسیب‌های روانی مردم داشتند. اما بعدها به دلایل سیاسی و ارتباطاتی و جهانی‌سازی و دیگر عوامل، این عرفان‌های نوپدید به کشورهای مسلمان‌نشین هم سرازیر شد با این هدف که با فلج کردن اندیشه‌ها به مقابله با مذهب بی‌نقص شیعه بپردازند.
این استاد دانشگاه معتقد است با ورود این عرفان‌ها به ایران به خصوص در میان دانشجویان، آسیب‌های جدّی به فرهنگ و تفکّر اسلامی وارد شد و تحریفاتی را به فرهنگی دینی مردم وارد کرد. امروزه بیش از 30 هزار مکتب عرفان‌نما، سعی دارند از راه‌های مختلف، شادی، امید و لذّت دنیوی را مقصد نهایی انسان معرفی کنند.
از جمله تحریفات وارد شده از طریق شبه‌عرفان‌ها به زندگی مردم که دکتر همتّی از آن نام می‌برد، انقطاع از جامعه و گوشه‌گزینی در غار و بیابان و ترک وظایف معیشتی است که در دین اسلام برخلاف آن توصیه شده است. در عرفان حقیقی و اسلامی، تعهّدورزی به خانواده و زندگی راه کمال انسانی معرفی می‌شود در حالی که به انقطاع از متاع ناچیز دنیا و عدم وابستگی به آن توصیه شده است.
دکتر همتی پادزهر عرفان‌های نوپدید را «عرفان اصیل اهل بیت(ع)» معرفی کرد: عرفانی که از سوی اهل بیت معصوم(ع) خداوند را به مردم معرفی می‌نماید؛ نهج‌البلاغه، دعای کمیل، مناجات خمسه عشر و... معرفت‌های اصیل و غنی‌ای است که «تزکیه» را راه ارتباط با خداوند متعال و سرچشمه خیر و نیکی معرفی می‌کنند.
*نسبیت‌گرایی در عرفان‌های نوپدید
استاد همتی با هشدار درباره اینکه نباید از مبانی و مبادی شبه عرفان‌ها غافل شد، دلیل(NEWAGE) یا «نوپدید» نامیده شدن این عرفان‌ها را چنین عنوان کرد: این عرفان‌ها جایگاه خورشید را در روزهای مختلف و در برج‌های مختلف بررسی می‌کنند و معتقدند جهان از سال 1960م. وارد «برج دلو» شده است و بنا بر پیشگویی‌های نجومی، عصر دلو را عصر ثابت نبودن و نسبیت یافتن همه‌چیز می‌دانند. بنا بر این نگرش، آنان معتقدند حق و باطل، رذیلت و فضیلت و خوبی و بدی نزد هر کس متفاوت است و ملاک ثابتی برای شناخت آن وجود ندارد. از نظر عرفان‌های نوظهور عصر حاضر، عصر سیالیت ارزش‌ها است و از همینجا است که آنها به مباحثی وارد می‌شوند از این قبیل که آیا خداوندی هست یا خیر؟ قیامتی هست یا خیر؟ روحی هست یا خیر؟ و در نتیجه هر کس به «طریق هوس» خود، عقیده‌ای پیدا می‌کند. لذت‌گرایی، رفاه‌طلبی، شادی‌خواهی و فردگرایی نتیجه همین «نسبیت‌گرایی» است.
*ویژگی‌های عرفان اصیل
دکتر همتی به تعریف «عرفان اصیل اسلامی» پرداخت و در اینباره به تعریف ابن‌عربی و امام خمینی(ره) اشاره کرد: امام خمینی(ره) و ابن‌عربی عرفان را «علم بالله» می‌دانند. به عبارتی، عرفان اصیل شناخت شهودی (و نه عقلیِ) خداوند متعال از اسماء و آیات و افعال او است. در عرفان اسلامی برگرفته از آموزه‌های اهل بیت(ع)، ذات خداوند شناخته‌شدنی نیست؛ امّا نشانه‌ها و نعمت‌ها و اسماء خداوند را می‌توان با علم حضوری (به صورت شهودی) دید و صفات خداوند را شناخت و بدین طریق هر کس از طریق بندگی خالصانه و دوری از ارتکاب معاصی، با تزکیه جان، می‌تواند با چشم دل، خداوندگار خویش را در آینه صفات و اسماء ببیند و پله پله به او نزدیک شود.
دکتر همتّی اعلام کرد در عرفان‌های نوپدید، هدف نهایی خداوند متعال نیست؛ بلکه «انسان» و «لذّت‌های او» محوریت دارد. معنویت تعریف شده توسط آنها، احساسات قابل لمس با حواسّ پنجگانه است؛ چرا که روح به عنوان بعدی از انسان تعریف نشده است؛ در نتیجه بالاترین خلسة روحانی انسان، در روابط جنسی تعریف می‌شود. به این اعتبار 5 ویژگی مشترک عرفان‌های نوپدید را چنین می‌توان فهرست کرد:
1. به خداوند اعتقادی ندارند بلکه به انرژی نامتعین بی‌شکل و بی‌رنگی در فضا اعتقاد دارند و سعی می‌کنند که با نماد‌ها، لباس‌های مخصوص، دارو‌ها و... به آن دست یابند.
2. اعتقاد به تناسخ به جای اعتقاد به قیامت و سرای آخرت
3.معتقد به استفاده از جذابیت‌های جنسی و جسمی هستند
4. نفی دین و معنویت به طور کلّی؛
5. عرفان را برای نشاط، آرامش و لذّت‌های جسمانی می‌خواهند.
همتی بر این نکته تأکید گذاشت که اکثر سران عرفان‌های نوپدید عضو محفل‌های مخفی فراماسونری هستند و با هدف تخریب ادیان و مذاهب در میان جوامع، علی‌الخصوص جوامع مسلمان وارد می‌شوند.
از نظر دکتر همتی، وجود این همه عرفان‌های نوپدید و دنیاگرا در جوامع امروز با همه کاستی‌ها و عیوب‌شان نشانگر این است که بشر آواره و پریشان غربی یا غرب‌زده در فطرت خود طلبی دارد و به دنبال معنویتی به واقع روحانی است و نیاز به پرستش و قدرتی ماورائی دارد. طبیعتا اگر نیاز فطری بشر پاسخ درستی پیدا نکند، به انحراف می‌رود. بنابراین باید انسان را در بعد جسمانی و روحانی به درستی شناخت و پاسخی از جنس عرفان اصیل به آن داد؛ وگرنه طبیعی است که بشر برای ارضای نیازهای فطری خویش به دنبال هر پاسخی حتی ناصحیح هم برود.
دکتر همتی در پایان سخنرانی خود «فهم و خوانش دشوار متون عرفانی اصیل» و
«سخت پذیرفته شدن افراد از سوی اساتید عرفان» را از جمله تقصیرهای ما در
رابطه با جوانان دانست که راه آنان را به عرفان حقیقی مسدود می‌کند و در
نتیجه پای آنان را به جلسات و حلقه‌های عرفانی کاذب باز می‌کند.منبع: ایران آنلاین
