خبری تحلیلی فرقه نیوز

کد خبر: ۵۹۶۰
تاریخ انتشار: 26 دی - 1394 13:21

عرفان و درمان

در دهه های اخیر، پیوند عرفان و درمان از موضوعات مورد توجه بوده است. زیرا یکی از راه های پیشگیری و درمان بیماری های بی شمار امروزی توجه به معنویت و عرفان است.
212

 فرقه نیوز-بخش عرفان های نوظهور، بیماری همواره در زندگی بشر وجود داشته است. پیچیدگی وجود انسان، باعث میشود بیماری های او نیز پر شما و گاه پیچیده باشند.انسان وجودی لطیف، نازک و آسیب پذیر دارد و زندگی تا آنجا برایش مطلوب است که قرین سلامتی باشد.بیماری، رنج آور است از این رو انسان همواره به دنبال راه درمان بیماری خود بوده است. از این رهگذر،دانش طب و فن پزشکی پدید آمد و توسعه یافت.

رابطه عرفان و درمان

در دهه های اخیر، پیوند عرفان و درمان از موضوعات مورد توجه بوده است. زیرا یکی از راه های پیشگیری و درمان بیماری های بی شمار امروزی توجه به معنویت و عرفان است. رابطه عرفان و درمان به چند صورت قابل تصویر است، زیرا از یک سو: یا ذهن درمان می شود یا روان و یا جسم، و از سوی دیگر: یا عرفان نتیجه و ره اورد درمان است و یا درمان نتیجه عرفان و از سوی سوم: عرفان معانی و گرایش های متعددی دارد بنابراین دست کم شش صورت به دست می آید. به طور عمده می توان پرسید: آیا ابتدا درمان باعث می شود که حالت و دریافت عرفانی برای انسان حاصل شود و یا این که عرفان باعث می شود درمان برای انسان به دست آید؟ کدامیک بر دیگری مقدم است.

از بررسی رویکرد های موجود در این زمینه به دو دیدگاه می توان دست یافت:

یک: تقدم عرفان به درمان

بیشتر بیماری ها ریشه روانی دارد و عارفان با توجه به این مطلب سعی داشته اند مشکلات روحی و روانی دیگران را با عرفان پاسخ گفته و بیماری های تنی را درمان روان تنی کنند(محمد علی فعالی،دین و عرفان،ص14) برخی از نویسندگان غربی نیز با استفاده از مایه های معنوی به همراه یافته های روانشناختی سعی دارنداز عرفان برای درمان بیماری ها بهره ببرند. این رویکرد با استفاده از دستورالعمل های عرفانی یا عرفانی – روانشناختی به درمان بیماری های می پردازد و می توان آن را « عرفان درمانی » نامید.

رویکرد دیگر از نوع تقدم عرفان بر درمان استفاده از مبانی عرفانی ( و نه دستورالعمل ها ) برای توجیه درمان است. تئوری شعور در پزشکی هومیوپاتی با پیروی از یک اصل عرفانی که ناظر به تقدم شعور بر ماده است به این نتیجه می رسد که: درباره نحوه رابطه ماده و شعور، ماده نمود شعور، است.(مسعود ناصری،یک کوانتوم،عرفان و درمان ص244-181)اشکال گوناگون ماده چیزی نیستند مگر نمود قابل مشاهده این شعور.(همان،187) در دیدگاه عرفانی، الویت با شعور است. در واقع در تئوری شعور از یک مبنای نظری برای اثبات یک تئوری استفاده می شود.

دو: تقدم درمان بر عرفان

این دیدگاه، درمان را زمینه ای برای رسیدن به حالات و دریافت های باطنی می داند. بی شک درمان و رهایی از بیماری، مطلوب انسان است و با توجه به این که درمانگر و شفادهنده حقیق تنها خداست، بهبود یافتن می تواند زمینه توجه انسان به خدای شفادهنده باشد. هر نوع بهبودی از مرض در اثر درمان زمینه ای برای توجه به خداست. عرفان کیهانی چنین رویکردی دارد

سه: فرا درمانی و عرفان

در فرا درمانی که زیر مجموعه عرفان کیهانی است از روش اتصال به شعور کیهانی برای درمان بیماری ها استفاده می شود به همین جهت « فرادرمانی » نوعی سیر وسلوک با ماهیت عرفانی محسوب می شود.(محمدعلی طاهری،انسان از منظری دیگر،ص18) فرا درمانی سلامتی را به ارمغان می آورد و «با وجود سلامتی شرایط برای فکر کردن به خدا و خودشناسی بهتر است».(عرفان و درمان،مجله فرهنگ آموزش،شماره 14،سال چهارم،ص10)

بیماری نوعی مانع در راه کمال و خودشناسی است و «سلامتی که رابطه تنگاتنگی با آرامش دارد ضرورتی عرفانی و تسهیل حرکت به سوی کمال است... در درمانی همچون فرادرمانی، فرد به طور عملی با هوشمندی الهی ( که کارگزار الهی در انجام این درمان است) آشنا می شود و این نقطه عطفی است که او را به سوی صاحب این هوشمندی معطوف می کند. بدین ترتیب چنین درمانی می تواند نقطه آغازین عرفان باشد. علاوه بر این با انجام این درمان، خود فرادرمانگر نیز به تحولاتی عرفانی دست می یابد که قابل توجه است.»

تاثیر فرادرمانی در تجربه خداشناسی، آنقدر اهمیت دارد که به طور جدّی بر اعتبار معنوی فرا درمانی می افزاید:

 با توجه به کارکرد این نحوه درمان در تجربه خداشناسی می توان اذعان کرد که قابلیت درمان در این عرفان به طور جدی بر اعتبار معنوی آن می افزاید.(محدثه ایزد پناه،درآمدی بر عرفان کیهانی،ار نظاره تا نظر،بهمن 1389، ص14)

بنابراین درمان، مقدمه ای برای دست یافتن به تحول عرفانی است. تأکید بر جنبه عرفان بودن فرادرمانی این پرسش را بر می انگیزد که چرا فرا درمانی عرفان به شمار امده است؟

با بررسی گفته های بنیانگذار عرفان کیهانی معلوم می شود عرفان شمردن فرا درمانی به دلایل زیر است:

اول) توجه پیدا کردن بیمار به منبعی هوشمند. فرا درمانی باعث اشنایی عملی با شعور کیهانی و خداشناسی عملی می شود. اتصال بیمار به شبکه شعور کیهانی و شفایافتن توجه او را به منبعی هوشمند جلب می کند.(همان،صص21،94)

دوم) تحول فکری و بینشی بیمار. فرادرمانی زمینه ایجاد تحولات درونی(همان،ص21) فکری و بینشی(همان،ص229) و رسیدن بیمار به روشن بینی(همان،ص215) را فراهم می کند.

سوم) عنصر تسلیم. فرادرمانگر و بیمار با تسلیم شدن در مقابل شبکه شعور کیهانی و برخورداری از رحمت عام الهی، نقش شاهد را بازی می کند.(همان،ص23)

چهارم) فوایدی چون: رهایی از اسارت در خویشتن، توفیق به انجام عملی و فراهم نمودن راه نجات جمعی نیز می تواند توجیهی برای عرفان بودن فرادرمانی یاد شود.(همان 95-98)

با توجه به این نکات، «عارف کیهانی» کسی است که اتصال به شعور کیهانی برایش تحقق پذیرد و اثر این اتصال را در خود احساس کند. وقتی بیمار توسط فرادرمانگر به شبکه شعور کیهانی متصل شد و رفته رفته بیماریش بهیود یافت، آثار یاد شده که علت عرفان بودن فرادرمانی به حساب می آیند بر آن مترتب می شود. به طور خلاصه: بهبود یافتن بیمار موجب می شود توجه او به منبع هوشمند کیهانی جلب شود، تحول بینشی پیدا کند و با تسلیم خود، نقش شاهد را بازی کرده باشد.

با فرض این که نکات یاد شده، عرفان شمردن فرادرمانی را توجیه پذیر کند پرسش دیگری رخ می دهد و آن این که چه عنصری در فرا درمانی وجود دارد که موجب تحول فکری و بینشی اسنان و در نتیجه عارف شدن او می شود. به عبارت دیگر: انسان در زندگی و اطراف خود همواره شاهد حوادث و شگفتی هایی است که توجه او را به منبعی هوشمند و آگاه متوجه می نماید؛ پدیده شب و روز، گرما و سرما، بارش باران، رویش گیاهان، تنوع حیات گیاهی و جانوری، تنوع گویش های انسانی، تفاوت رنگ ها، تولد و مرگ و پیدایش هزاران موجود و حادثه پیرامون اسنان، همه و همه از وجود منبعی هوشمند و حکیم خبر می دهند.

یکی از آموزه های دینی نشان می دهد این پدیده ها و دگرگونی ها، نشانه ها و آیات الهی برای جلب توجه انسان به موجودی دانا و تواناست. در واقع جهان هستی بستر تحول و دگرگونی انسان و عارف شدن اوست. بله بهره بردن از این منبع عظیم معرفتی اسلوب و قواعدی دارد. این قواعد همان آموزه های الهی است که خداوند، توسط پیام آورانش برای انسان ها فرستاده است. سرتاسر قرآن کریم آکنده از آیاتی است که همواره توجه انسان را به اطراف خودش گوشزد می کنند و راه و قواعد شناخت عمیق خداوند را به او نشان می دهند. قرآن تمام حوادث و موجودات پیرامون ما را آیات الهی معرفی می کند و از انسان، توجه به این آیات را می طلبد و از عدم توجه، گله می کند.

وَ کَأَیّن مِّن آیَه فِی السّماوَاتِ و َالاَرضِ یَمُرُّونَ علَیها وَ هُم عنَها مُعرِضُونَ

« چه بسیار نشانه هایی در آسمان ها و زمین که آنها از کنارش می گذرند و از آن روی گردانند » (یوسف 115)

با توجه به این مطلب، در عرفان کیهانی چه چیزی وجود دارد که توجه انسان را به منبع هوشمند، جلب می کند و باعث عارف شدن انسان می شود؟

به نظر می رسد در عرفان کیهانی، قرار است انسانی عارف شود که از اطراف خود بی توجه است و نیاز به یک راه غیر عادی دارد تا از این طریق به وجود منبعی هوشمند در جهان پی ببرد. این راه غیر عادی همانا اتصال به شعور کیهانی است. غیر عادی بودن این راه به این دلیل است که دست همه برای استفاده از آن باز نیست. اتصال به شعور کیهانی مایه عارف شدن انسان می شود اما هر کسی از هر راهی نمی تواند این اتصال را تحقق بخشد بلکه نیاز به تشکیل حلقه اتصال دارد و حلقه اتصال هم وابسته به تفویض مرکزیت کنترل و هدایت کننده جریان عرفان حلقه است.

برای بهره برداری از عرفان عملی عرفان کیهانی نیاز به ایجاد اتصال به حلقه های متعدد شبکه شعور کیهانی می باشد و این اتصالات اصل لاینفک این شاخه عرفانی است. حهت تحقق بخشیدن به هر مبحث در عرفان عملی نیاز به حلقه خاص و حفاظ های خاص آن حلقه می باشد. اتصال به دو دسته کاربران و مربیان ارائه می شود که تفویضی بوده و در قبال مکتوب نمودن سوگند نامه های مربوطه به آنان تفویض می گردد. تفویض ها توسط مرکزیت که کنترل و هدایت کننده جریان عرفان کیهانی می باشد انجام می گیرد. ( محمد علی طاهری، عرفان کیهانی، اصل 18 ، ص 80 )

بدیهی است تا این تفویض صورت نگیرد اتصال رخ نمی دهد و تا اتصال رخ ندهد درمانی در کار نیست و تا درمان نباشد عرفان حاصل نمی شود. بنابراین درمان از نوع فرادرمانی ابزاری خواهد بود برای تحصیل عرفان.

حاصل اینکه عارف شدن در عرفان کیهانی وابسته به مرکزیت کنترل و هدایت کننده جربان عرفان حلقه است. در واقع در عرفان کیهانی نظام سازی عرفانی ویژه ای صورت پذیرفته است. در این عرفان آغاز، میانه و پایان راه عرفان به شکلی مستقل ترسیم شده است. با تطبیق محور های اصلی این عرفان با عرفان اسلامی تفاوت آن دو از این جهت اشکار می گردد، زیرا عرفان کیهانی هدفی خاص یعنی خدمت به خلق و تغییر بینش را غایت سلوک خود قرار می دهد و سلوک آن از نظر ماهیت با سلوک عرفان اسلامی متفاوت است

در عرفان اسلامی اولا: شعور کیهانی مطرح نیست و در پی آن اتصال به این شعور هم معنا ندارد. ثانیا: سلوک عرفان اسلامی در تمام ابعاد و زوایای زندگی مطرح است و نه در گوشه ای به نام درمان. ثالثا: در عرفان اسلامی تشکیلاتی مانند امضای سوگند نامه، تفویض اتصال و لایه محافظ و انجام اتصال برای سلوک عرفانی لازم نیست.

بنابراین گرچه درمان بیماری راهی به سوی خداشناسی است اما نمی توان مکتیبی عرفانی بنا نمود که اساس ان بر درمان پی ریزی شده باشد چنانکه عرفان کیهانی چنین مقصدی را دنبال مرده است و می گوید:

اساس این عرفان بر اتصال به حلقه های متعدد شبکه شعور کیهانی استوار است و همه مسیر سیر و سلوک آن از طریق اتصال به این حلقه ها صورت می گیرد.(انسان از منظری دیگر،ص 25)

البته چنین عرفانی برای مخاطبان جاذبه خواهد داشت اما عرفان حقیقی مبنای خود را بر منطق عقل و وحی پایه گذاری می مند و نه بر راه های غیر متعارف و جاذبه دار و حتی کرامات نا از این راه برای خود اعتباری کسب کند. از این روست که در زندگی برخی عارفان کراماتی از جمله شفای بیماران دیده می شود ولی خود آنان برای این کارها چنئان ارزشی قایل نبوده و از این طریق مکتب معنوی مستقل بنیان ننهاده اند.

به گفته خواجه عبدالله انصاری:

اگر بر هوا پری مگسی باشی و اگر بر آب روی خسی باشی، دل بدست آر تا کسی باشی!(علی اصغر حلبی،مبانی عرفان و احوال عارفان،ص395)

علاوه بر این در اعتقاد مسلمانان شفا کار خداست و تنها او شافی است. راه و طریق شفا متفاوت است، گاهی دارو گاه نفس قدسیه و گاه غیر آن است. بنابراین هرگونه شفایی می تواند موجب تغییر بینش انسان گردد.

برگرفته از کتاب افسون حلقه(نقد و بررسی عرفان حلقه) علی ناصری راد

 

ارسال به دوستان
نسخه چاپی
نظرات بینندگان
آخرین اخبار