مطلب
تفصیلی_ یکی از ویژگیهای عرفان حلقه پرداختن به مباحث جذاب و بحث برانگیز
در زمینههای مختلف است. یکی از این نمونهها مبحث ملزم شدن تمامی فرشتگان
و همچنین شیطان، به سجده کردن در برابر حضرت آدم(علیهالسلام) به دستور
خداوند است.
به عنوان نمونه طاهری در کتاب انسان و معرفت میگوید:
«خداوند به ابليس مأموريت داد که به فرمان سجده بر آدم اعتنا نکند، او نيز
اين مأموريت را پذيرفت و برخلاف ملائکی که بر آدم سجده کردند از فرمان سجده
سرپيچی کرد و به اذن خداوند تا پايان سير او در جهان دو قطبی، به سجده در
برابر وی در نخواهد آمد. يعنی تا مقطع معلومی بر سر نقش خود پا برجا خواهد
بود.»[1]
همچنین در جایی دیگر میگوید«پس تبعيت نکردن از فرمان سجده در
ظاهر نافرمانی است و اگر نافرمانی نبود تضادی هم نبود؛ اما در عين حال،
فرمانبرداری است. چون خداوند آن را از پيش تعيين کرده است. خداوند با امر
به اين که ابليس جز بر او سجده نکند، نقش موحدی را به او میدهد که برای
انجام مأموريت خود از جهان تک قطبی(بارگاه الهی) رانده میشود.[2]
این سخنان طاهری در حالی است که در قرآن کریم، شیطان از لعنت
شدگان و مطرودان درگاه الهی معرفی شده. «قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا
فَإِنَّكَ رَجِيمٌ [حجر/34] خداوند فرمود از بهشت خارج شو که تو
راندهشدهای» «وَإِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلَى يَوْمِ
الدِّينِ.[حجر/35] بر تو لعنت باد تا روز رستاخیز» با توجه به این آیات و
آیات دیگری که شیطان را دشمن خدا و همه مخلوقات دانسته،مثل آیه«أَلَمْ
أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ
إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ.[یس/60] اى فرزندان آدم مگر با شما عهد
نكرده بودم كه شيطان را پرستش نکنید، زيرا وى دشمن آشكار شماست» چگونه
میتوان به این باور رسید که خداوند متعال با شیطان تبانی کرده و یا اینکه
به نوعی درِ گوشی با او قرار دیگری گذاشته؛ و به خاطر شک نکردن دیگران، او
را در ظاهرلعنت کرده و از درگاه خود رانده باشد.
همچنین در مقدمه تفسیر گرانسنگ المیزان آمده است.
روایتهای
زیادی از پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) و ائمّه اهل بیت(علیهمالسلام) در
خصوص معانی و تفسیر قرآن وارد شده است، مانند این فرمایش: «قرآن، ظاهری
دارد و باطنی، و باطن آن هم باطنی دارد، تا هفت باطن یا تا هفتاد باطن.»[3]
متاسفانه
محمد علی طاهری بدون اطلاع از حداقل سواد در زمینه تفسیر قرآن و روایات،
شروع به برداشت غلط و خود ساخته از معانی و ظاهر آیات قرآن کرده و به
مخاطبان نا آگاه خود به عنوان واقعیت ارائه داده است.
از طرفی برای
مطالبی که طاهری عنوان کرده نه موید عقلی میتوان پیدا کرد و نه موید قرآنی
و روایی. معلوم نیست این نحوه تحلیل و تفسیر را از کدام منبع علمی و
تفسیری معتبر بیان کرده است.
بنابراین سخنان طاهری به خاطر عدم سواد لازم در زمینه علوم قرآنی و
همچنین برداشتهای سطحی، سلیقهای و التقاطیِ او از قرآن و روایات
معصومین(علیهمالسلام) فاقد هر گونه اعتباری است.منبع: پایگاه جامع ادیان فرق و مذاهب
پینوشت
[1]. طاهری، محمدعلی، انسان و معرفت، نشرگریگور تاتواتسی ارمنستان، ص 218.
[2]. همان، سایت عرفان حلقه.
[3]. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۷.