پرسش:
تصوّری که فرقه ی حلقه برای لحظه ی جان سپردن افراد ارائه می دهد چگونه است؟ آیا این مسأله با آموزه های دینی سازگاری دارد؟
پاسخ
1) محک تجربه به جای باور دینی
باور موسس فرقه ی حلقه پیرامون لحظه ی مرگ بر این استوار است که سختی ها و سکراتی برای آدمی در حین مرگ وجود نداشته و همه ی انسان ها به راحتی جان می دهند.شواهدی که وی برای این باور غلط اقامه می کند،به زعم خودش کاملا تجربی و ناشی از ارتباطاتی است که با ارواح در جلساتی موسوم به تشعشع دفاعی داشته است.اما این سخنان نتنها مستندات دینی ندارد،بلکه در تعارض کامل با دین است.همچنین در این فرقه دیدگاه هایی متفاوت در مورد فشار قبر وجود دارد که در جای خود به آنان می پردازیم .
2) ترویج اباحه گری با آسان سازی مرگ
یکی از دغدغه های بنیان گذار فرقه ی حلقه، آسان سازی مرگ برای پیروانش می باشد تا از این رهگذر افراد را به سوی اباحه گری سوق دهد.سخنان ناروای طاهری در اطراف معاد،که بخشی از آنان در این گفتار ،پیرامون لحظه ی جان سپردن آدمی آمده است دارای فرجام نامطلوبی برای پیروانش می باشد و از آن حیث که کیفیت جانسپاری انسان ها، اعم از مومن و غیر مومن را یکسان پنداشته است،سرانجامی جز میل یارانش به اباحه گری را در پی ندارد.
این در حالیست که ارائه ی تصور صحیحِ دینی و بدون افراط و تفریط از مرگ، نقش بسزایی در اصلاح فرد و جامعه و نیز دنیا و عقبی فرد خواهد داشت.
طاهری در مورد آسان سازی مرگ با اشاره به اصیل و صحیح بودن تجربه های شخصی خود و تفوّق آنان بر آموزه های دینی، اشارتی به غیر واقعی بودن اعتقادات اسلامی کرده و گفته است:«اين ماجرائي که عده زيادي دچار ترس و وحشت شدند از مرگ، از شباول قبر، از فشار قبر و از لطف الهي نااميد شدند و نسبت به خدا دچار آن سوءتفاهمات شدند، اين جا اين تجربه،براي آن ها نشان خواهد داد که اين طوري نيست» .
3) دیدگاه های طاهری در مورد مرگ
رهبر عرفان واره ی حلقه با جایگزین کردن تجارب شخصی به جای نصوص وحیانی در مورد مرگ گفته است: «تجربه اي که از تشعشع دفاعي به دست آورديم و صحبت با هزاران هزار کالبد ذهنيکه تاکنون که از آن ها من ، اين سؤال را پرسيدم که آيا لحظۀ جدائي لحظۀ تلخيبوده ؟ از کالبدهاي ذهني که در انفجار، آتش سوزي ، سوانح و مواردي که به نظر ماخيلي سخت مي آيد، حتي يک مورد هم نشنيدم که يک کالبد ذهني ، گفته باشند که آي واي ، مرگ ما سخت بود، حتي يک مورد».
وی در جای دیگری گفته است: «صرف نظر از اين که چگونه ، کجا و بر اثر چي ، مرگ اتفاق بيافتد، لحظۀ جدائي، شيرين ترين لحظه است.حالا مامي گوئيم خيلي بد جان داد، بد مرد، ببينيد که چه کرده بود که اين طوري مرد وخلاصه صحبت از مرگ بد مي کنيم در حالي که مرگ بد نداريم، همه اش شيريني،آزادي و رهائي است» .
4) لحظه ی مرگ به روایت دین
در قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام از راحتیِ جان سپردن مومنین و سختی جان دادن کفّار و افراد گنهکار سخن به میان آمده است.که در اینجا به بخش مختصری از سختی جان دادن گنهکاران اشاره می کنیم.
الف) قرآن و سکرات موت
«وَ لَوْ تَرَى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُوا الْمَلاَئِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبَارَهُمْ وَ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ ؛ و اگر ببينى كافران را هنگامى كه فرشتگان(مرگ)، جانشان را مىگيرند و بر صورت و پشت آنها مىزنند و(مىگويند:) بچشيد عذاب سوزنده را (،به حال آنان تأسف خواهى خورد)!»
«وَ لَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلاَئِكَةُ بَاسِطُوا أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ ؛ و اگر ببينى هنگامى كه(اين) ظالمان در شدايد مرگ فرو رفتهاند، و فرشتگان دستها را گشوده، به آنان مىگويند: «جان خود را خارج سازيد! امروز در برابر دروغهايى كه به خدا بستيد و نسبت به آيات او تكبّر ورزيديد، مجازات خواركنندهاى خواهيد ديد»!» (به حال آنها تأسف خواهى خورد)».
«كَلاَّ إِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِيَ * وَ قِيلَ مَنْ رَاقٍ * وَ ظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ * وَ الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ؛ چنين نيست(كه انسان مىپندارد! او ايمان نمىآورد) تا موقعى كه جان به گلوگاهش رسد، * و گفته شود: «آيا كسى هست كه(اين بيمار را از مرگ) نجات دهد؟!» * و به جدايى از دنيا يقين پيدا كند، * و ساق پاها(از سختى جاندادن) به هم بپيچد!»
ب) روایات
«امام صادق عليه السلام: مَن أحَبَّ أن يُخَفِّفَ اللَّهُ عَزَّوجلَّ عَنه سَكَراتِ المَوتِ، فلْيَكُنْ لقَرابَتِهِ وَصُولًا وبوالِدَيهِ بارّاً، فإذا كانَ كذلكَ هَوَّنَ اللَّهُ عَزَّوجلَّ علَيهِ سَكَراتِ المَوتِ ولَم يُصِبْهُ في حياتِهِ فَقرٌ أبَداً ؛ هركه دوست دارد خداوند عزّوجلّ سكرات مرگ را بر او سبك گرداند، بايد به خويشانش رسيدگى و به پدر و مادرش نيكى كند. اگر چنين كند، داوند عزّوجلّ سختىهاى مرگ را بر او آسان گرداند و در زندگيش هرگز به نادارى نيفتد».
«امام علی عليه السلام: إنّ للمَوتِ لَغَمَراتٍ هِيَ أفظَعُ مِن أن تُستَغرَقَ بصِفَةٍ، أو تَعتَدِلَ على عُقولِ أهلِ الدّنيا؛ مرگ را سختىهايى است دشوارتر از آنكه در وصف گنجد يا با خردهاى مردم جهان سنجيده شود» .
«رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله: إن كانَ لأوليائنا مُعادِياً، ولأعدائنا مُوالِياً، ولأضدادِنا بألقابِنا مُلَقِّباً، فإذا جاءهُ ملَكُ المَوتِ ... فيقولُ لَهُ ملَكُ المَوتِ: يا أيُّها الفاجِرُ الكافِرُ، تَرَكتَ أولياءَ اللَّهِ إلى أعدائهِ؟! فاليَومَ لا يُغْنُونَ عنكَ شيئاً، ولا تَجِدُ إلى مَناصٍ سَبيلًا، فيَرِدُ علَيهِ مِن العَذابِ ما لَو قُسِّمَ أدناهُ على أهلِ الدُّنيا لأهلَكَهُم؛ اگر [كسى] با دوستان ما دشمن باشد و با دشمنان ما دوست و القاب مخالفان ما را بر خود نهد...پس ملك الموت به او گويد: اى نابكارِ كافر! دوستان خدا را به دشمنان او واگذاشتى! امروز آنان كمترين كارى نمىتوانند برايت انجام دهند و هيچ راه گريزى ندارى. پس، چنان عذابى به او رسد كه اگر كمترين آن در ميان ساكنان دنيا تقسيم شود، همگى آنان را نابود مىسازد» .
5) نتیجه
مطابق با آموزه های دینی، جانسپاری انسان های صالح و طالح هرگز یکسان نمی باشد.مومن به حکم«چون به جان دادن رسد فرمان مرا ٭٭٭٭ نيم جو ارزد جهاني جان مرا» با اشتیاق و به دور از رنج،ساحت دنیای دَنی را ترک کرده و رهسپار عالم برزخ می شود و انسان های تبهکار با رنج و سختی و عذاب جان به جان آفرین تسلیم می کنند.
«امید وصال»